24 Μαρ ΙΚΕ έναντι άλλων εταιρικών μορφών – Πλεονεκτήματα και Μειονεκτήματα
Η ΙΚΕ συχνά συγκρίνεται με τις άλλες βασικές μορφές επιχειρήσεων στην Ελλάδα: την Ομόρρυθμη Εταιρεία (ΟΕ), την Ετερόρρυθμη Εταιρεία (ΕΕ), την Εταιρεία Περιορισμένης Ευθύνης (ΕΠΕ) και την Ανώνυμη Εταιρεία (ΑΕ). Κάθε τύπος έχει διαφορετικά χαρακτηριστικά. Παρακάτω παρουσιάζεται μια συγκριτική επισκόπηση, εστιάζοντας στα κύρια πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα της ΙΚΕ έναντι των άλλων μορφών:
- ΙΚΕ vs Ομόρρυθμη/Ετερόρρυθμη Εταιρεία: Οι προσωπικές εταιρείες (ΟΕ/ΕΕ) διακρίνονται για την απλότητα σύστασης και λειτουργίας, όμως το μεγάλο μειονέκτημά τους είναι η απεριόριστη ευθύνη των ομόρρυθμων εταίρων. Σε μια ΟΕ, όλοι οι εταίροι ευθύνονται προσωπικά και εις ολόκληρον με την περιουσία τους για τα χρέη της εταιρείας. Επιπλέον, η πτώχευση της εταιρείας συνεπάγεται και πτώχευση (συμπτώχευση) των εταίρων. Στην ΕΕ, τουλάχιστον ένας εταίρος έχει πάλι απεριόριστη ευθύνη (ομόρρυθμος), ενώ οι ετερόρρυθμοι ευθύνονται μέχρι του ποσού συμμετοχής τους. Αντίθετα, στην ΙΚΕ οι εταίροι δεν διακινδυνεύουν την προσωπική τους περιουσία – η ευθύνη περιορίζεται στα εταιρικά κεφάλαια. Έτσι, η ΙΚΕ προσφέρει ασφάλεια έναντι επιχειρηματικού ρίσκου. Επιπλέον, η ΙΚΕ έχει ξεκάθαρο καθεστώς διοίκησης (διαχειριστή) και νομική προσωπικότητα, ενώ μια μικρή ΟΕ/ΕΕ συχνά λειτουργεί πιο άτυπα. Βέβαια, ένα πλεονέκτημα των ΟΕ/ΕΕ είναι η απλούστερη τήρηση βιβλίων (μπορούν να τηρούν απλογραφικά βιβλία εφόσον είναι μικρές) και η μονοφορολόγηση των κερδών (τα κέρδη φορολογούνται μία φορά ως εισόδημα των εταίρων, χωρίς ξεχωριστό φόρο διανομής μερίσματος). Επίσης, δεν απαιτείται κεφάλαιο στην ΟΕ/ΕΕ. Συνολικά, η ΙΚΕ υπερτερεί για όσους θέλουν περιορισμένη ευθύνη και μια πιο δομημένη εταιρική μορφή, θυσιάζοντας ενδεχομένως λίγη από την απλότητα των προσωπικών εταιρειών.
- ΙΚΕ vs ΕΠΕ: Η Εταιρεία Περιορισμένης Ευθύνης (ΕΠΕ) ήταν μέχρι το 2012 η βασική μορφή κεφαλαιουχικής εταιρείας για μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Με την έλευση της ΙΚΕ, η ΕΠΕ ουσιαστικά υποσκελίστηκε: όπως χαρακτηριστικά αναφέρεται, η θέσπιση της ΙΚΕ έγινε με σκοπό την σταδιακή αντικατάσταση της ΕΠΕ, η οποία παρουσίαζε δυσκαμψίες στη λειτουργία της. Βασικές διαφορές: (α) Η ΙΚΕ δεν απαιτεί ελάχιστο κεφάλαιο (αντίθετα η ΕΠΕ απαιτούσε ελάχιστο κεφάλαιο, αν και πλέον έχει καταργηθεί το ελάχιστο κεφάλαιο για ΕΠΕ μετά τις αλλαγές του 2018). (β) Η ΙΚΕ συστήνεται εύκολα με ιδιωτικό καταστατικό, ενώ η ΕΠΕ παραδοσιακά ήθελε συμβολαιογράφο (πλέον και η ΕΠΕ μπορεί μέσω πρότυπου καταστατικού να γίνει από ΥΜΣ, αλλά αρχικά δεν ίσχυε). (γ) Λήψη αποφάσεων: Η ΕΠΕ απαιτεί τον περίφημο κανόνα της διπλής πλειοψηφίας (πλειοψηφία αριθμού εταίρων και κεφαλαίου) για πολλές αποφάσεις, κάτι που έκανε δύσκαμπτες τις γενικές συνελεύσεις. Η ΙΚΕ λειτουργεί με απλή πλειοψηφία μεριδίων, χωρίς αυτόν τον περιορισμό. (δ) Στις ΕΠΕ δεν υπήρχαν εισφορές τύπου εξωκεφαλαιακές/εγγυητικές – όλες οι εισφορές ήταν κεφάλαιο. Η ΙΚΕ επιτρέπει πιο ευέλικτη χρηματοδότηση με τους νέους τύπους εισφορών. (ε) Η ΙΚΕ μπορεί να είναι μονοπρόσωπη από την ίδρυσή της, ενώ η ΕΠΕ αρχικά απαιτούσε δύο εταίρους (αν και μπορούσε να καταστεί μονοπρόσωπη εκ των υστέρων – πλέον επιτρέπεται και απευθείας μονοπρόσωπη ΕΠΕ). (στ) Τέλος, η εικόνα που έχει η αγορά: η ΙΚΕ θεωρείται πιο μοντέρνα εταιρεία και τείνει να προτιμάται, ενώ η σύσταση νέων ΕΠΕ έχει μειωθεί δραστικά. Συμπέρασμα: Η ΙΚΕ υπερτερεί έναντι της ΕΠΕ σε ευελιξία, ευκολία σύστασης και λήψης αποφάσεων. Η ΕΠΕ πλέον χρησιμοποιείται σπάνια για νέες επιχειρήσεις και κυρίως επιβιώνει σε παλαιότερες επιχειρήσεις που δεν έχουν μετατραπεί. Σε ορισμένες περιπτώσεις, επιχειρήσεις με μεγάλο κύκλο εργασιών ή ανάγκη μεγαλύτερου κύρους ίσως ακόμη επιλέγουν ΕΠΕ, αλλά η τάση είναι σαφώς υπέρ της ΙΚΕ.
- ΙΚΕ vs ΑΕ: Η Ανώνυμη Εταιρεία (ΑΕ) είναι η παλαιότερη και πιο βαριά μορφή κεφαλαιουχικής εταιρείας, κατάλληλη για μεγαλύτερες επιχειρήσεις. Σε σχέση με την ΙΚΕ, η ΑΕ έχει τα εξής κύρια χαρακτηριστικά: (α) Ελάχιστο μετοχικό κεφάλαιο €25.000 απαιτείται για σύσταση ΑΕ, γεγονός που ανεβάζει τον πήχη εισόδου – αντιθέτως η ΙΚΕ μπορεί να ξεκινήσει με €1. (β) Η ΑΕ διοικείται από Διοικητικό Συμβούλιο (τουλάχιστον 3 μελών) με συγκεκριμένη θητεία, ενώ στην ΙΚΕ αρκεί ένας διαχειριστής. (γ) Η ΑΕ έχει πιο πολύπλοκη διαδικασία λήψης αποφάσεων: απαιτεί συνεδριάσεις ΔΣ, ετήσια Τακτική Γενική Συνέλευση μετόχων, απαρτίες και πλειοψηφίες που ορίζει ο νόμος. Η ΙΚΕ λειτουργεί πιο απλά με συνέλευση εταίρων χωρίς αυστηρότυπες διαδικασίες (μπορούν ακόμα και χωρίς συνέλευση, με υπογραφή όλων των εταίρων σε απόφαση). (δ) Δημοσιότητα/έλεγχοι: Μια ΑΕ έχει υποχρεώσεις δημοσιότητας (δημοσίευση ισολογισμών, ανακοινώσεις στο ΓΕΜΗ) και αν υπερβαίνει κάποια μεγέθη υπόκειται σε υποχρεωτικό έλεγχο από ορκωτούς. Η ΙΚΕ επίσης δημοσιεύει οικονομικές καταστάσεις στο ΓΕΜΗ, αλλά γενικά η εποπτεία της είναι λιγότερο αυστηρή (δεν απαιτείται ορκωτός έλεγχος παρά μόνο αν πληροί τα ίδια μεγάλα κριτήρια που ισχύουν και για ΕΠΕ/ΙΚΕ βάσει νόμου 4308/2014). (ε) Μετοχές vs Μερίδια: Οι μετοχές της ΑΕ εκδίδονται ως έγχαρτοι ή άυλοι τίτλοι και μπορούν να μεταβιβαστούν εύκολα, ιδίως αν είναι ανώνυμες, χωρίς να απαιτείται ενημέρωση στο ΓΕΜΗ. Αντίθετα, τα εταιρικά μερίδια της ΙΚΕ δεν έχουν υλική υπόσταση, μεταβιβάζονται με ιδιωτικό συμφωνητικό και η αλλαγή ιδιοκτησίας τους πρέπει να καταχωρίζεται στο ΓΕΜΗ, καθιστώντας τη διαδικασία λιγότερο ευέλικτη. Επιπλέον, οι μετοχές της ΑΕ μπορούν να εισαχθούν σε χρηματιστήριο, διευκολύνοντας την άντληση κεφαλαίων και την έξοδο των επενδυτών, ενώ τα εταιρικά μερίδια της ΙΚΕ δεν προσφέρουν αυτή τη δυνατότητα. Όσον αφορά την ενεχυρίαση, οι μετοχές μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως εγγύηση υπέρ τρίτων, ενώ στα εταιρικά μερίδια υπάρχουν περιορισμοί που εξαρτώνται από το καταστατικό της εταιρείας. (στ) Κύρος και σκοπός: Μια ΑΕ θεωρείται απαραίτητη σε ορισμένες περιπτώσεις – π.χ. για πολύ μεγάλες επιχειρήσεις με πολλούς μετόχους, για εισηγμένες εταιρείες, ή όπου απαιτείται υψηλό κύρος και αυξημένη χρηματοδότηση. Για τις μικρές, μεσαίες και οικογενειακές επιχειρήσεις, όμως, η νομοθεσία κρίνει προτιμότερη την ΙΚΕ καθώς εξυπηρετεί τις ανάγκες τους χωρίς την πολυπλοκότητα της ΑΕ. Πράγματι, εκτός εάν μια επιχείρηση σκοπεύει να συγκεντρώσει σημαντικά κεφάλαια από πολλούς επενδυτές ή να εισαχθεί στο χρηματιστήριο, η ΙΚΕ είναι συνήθως επαρκής και πιο οικονομική στη διαχείριση. Συνοπτικά, η ΙΚΕ υπερτερεί της ΑΕ σε ευελιξία, κόστος και απαιτήσεις κεφαλαίου, αλλά υπολείπεται σε δυνατότητα χρηματοδότησης και κλίμακα. Αξίζει να σημειωθεί ότι πλέον και η ΑΕ μπορεί να ιδρυθεί μονοπρόσωπη, όπως και η ΙΚΕ, οπότε το κριτήριο αριθμού ιδρυτών δεν διαφοροποιεί τις δύο μορφές.
- ΙΚΕ vs Ατομικής Επιχείρησης: Αν και δεν συνιστά εταιρική μορφή, πρέπει να αναφερθεί συγκριτικά και η ατομική επιχείρηση, καθώς πολλοί νέοι επιχειρηματίες ξεκινούν με αυτή. Η ατομική δραστηριότητα έχει το πλεονέκτημα της απόλυτης απλότητας (ουδεμία νομική προσωπικότητα, απλά έναρξη στη ΔΟΥ) και χαμηλού λειτουργικού κόστους. Ωστόσο, η απεριόριστη προσωπική ευθύνη του επιχειρηματία, η δυσκολία διαχωρισμού προσωπικών και επαγγελματικών χρημάτων, καθώς και η υψηλή φορολογική/ασφαλιστική επιβάρυνση σε κέρδη άνω ενός ορίου, την κάνουν λιγότερο ελκυστική καθώς μεγαλώνει η δραστηριότητα. Η μετατροπή ατομικών επιχειρήσεων σε ΙΚΕ έχει πλέον διευκολυνθεί (με φορολογικά κίνητρα από το 2022), ακριβώς για να μπορέσουν οι επαγγελματίες να προστατεύσουν την προσωπική τους περιουσία και να επωφεληθούν από το εταιρικό “περίβλημα” μιας ΙΚΕ.
Συμπέρασμα συγκριτικής ανάλυσης: Η ΙΚΕ συνδυάζει πολλά από τα θετικά χαρακτηριστικά των άλλων μορφών, αποφεύγοντας παράλληλα σημαντικά μειονεκτήματά τους. Προσφέρει περιορισμένη ευθύνη όπως η ΑΕ/ΕΠΕ, ευκολία σύστασης όπως η ΟΕ/ατομική, ευελιξία στις εισφορές και τη διοίκηση, και χαμηλό κεφαλαιακό φραγμό εισόδου. Δεν επιβαρύνεται με την πολυπλοκότητα της ΑΕ ούτε με τον αναχρονισμό της ΕΠΕ. Έτσι, έχει καθιερωθεί ως η ενδεδειγμένη μορφή για την πλειονότητα των νέων επιχειρηματικών εγχειρημάτων στην Ελλάδα.
Συνοψίζοντας λοιπόν, η ΙΚΕ αποτελεί σήμερα την πιο ευέλικτη και προσιτή επιλογή για τη σύσταση και λειτουργία μιας επιχείρησης στην Ελλάδα, συνδυάζοντας τα πλεονεκτήματα των άλλων εταιρικών μορφών και διασφαλίζοντας περιορισμένη ευθύνη για τους εταίρους της. Στην Karpouzis-Lianou & Associates Law Firm, διαθέτουμε την εξειδίκευση και την εμπειρία για να καθοδηγήσουμε τους επιχειρηματίες στην επιλογή της κατάλληλης νομικής μορφής για την επιχείρησή τους, διασφαλίζοντας την καλύτερη δυνατή νομική και φορολογική οργάνωση, ανάλογα με τις ανάγκες και τους στόχους τους.
No Comments