Συνεπιμέλεια και Διατροφή: Τι προβλέπει η νομοθεσία και πώς εφαρμόζεται στην πράξη

07 Φεβ Συνεπιμέλεια και Διατροφή: Τι προβλέπει η νομοθεσία και πώς εφαρμόζεται στην πράξη

Η έννοια της συνεπιμέλειας (ή κοινής επιμέλειας) έχει έρθει δυναμικά στο προσκήνιο τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα, ιδιαίτερα μετά την τροποποίηση της νομοθεσίας με τον Νόμο 4800/2021. Η εφαρμογή της συνεπιμέλειας θέτει νέα δεδομένα τόσο στον τρόπο με τον οποίο ρυθμίζεται η επιμέλεια των ανηλίκων τέκνων όσο και στον υπολογισμό της διατροφής μετά το διαζύγιο ή τη λύση της συμβίωσης. Το ζήτημα αυτό απασχολεί χιλιάδες γονείς που θέλουν να διασφαλίσουν το καλύτερο συμφέρον του παιδιού τους, ενώ ταυτόχρονα προσπαθούν να κατανοήσουν τις οικονομικές και πρακτικές επιπτώσεις.

Στο σημερινό άρθρο θα αναλύσουμε τις βασικές αρχές της συνεπιμέλειας και της διατροφής των παιδιών μετά το διαζύγιο, με έμφαση στην εφαρμογή της νομοθεσίας και τις πρακτικές πτυχές που εμπλέκονται. Θα διερευνήσουμε πώς καθορίζονται οι σχετικές ρυθμίσεις με βάση το νόμο, επικεντρωνόμενοι στον τρόπο με τον οποίο αυτές οι διατάξεις επηρεάζουν την καθημερινή ζωή των οικογενειών που βρίσκονται σε αυτή τη διαδικασία.

Τι είναι η συνεπιμέλεια;

Η συνεπιμέλεια είναι ένας νομικός όρος που περιγράφει την από κοινού άσκηση της γονικής μέριμνας από τους δύο γονείς, οι οποίοι μοιράζονται δικαιώματα και υποχρεώσεις απέναντι στο τέκνο. Στην πράξη, συνεπιμέλεια σημαίνει ότι και οι δύο γονείς συμμετέχουν ενεργά στη λήψη αποφάσεων που αφορούν τη ζωή του παιδιού (π.χ. εκπαίδευση, υγεία, δραστηριότητες), ενώ, ανάλογα με τη συμφωνία ή την απόφαση του δικαστηρίου, μπορεί να ρυθμιστεί και η διαμονή του παιδιού σε εναλλασσόμενη βάση.

Πριν την τελευταία νομοθετική μεταρρύθμιση, η μητέρα ήταν συνήθως η αποκλειστική ασκούσα την επιμέλεια, ενώ ο πατέρας είχε δικαίωμα επικοινωνίας. Η νέα προσέγγιση θεωρεί ότι, εκτός αν συντρέχουν σοβαροί λόγοι που καθιστούν ακατάλληλο τον έναν γονέα, το παιδί ωφελείται περισσότερο όταν διατηρεί ουσιαστική σχέση και με τους δύο γονείς. Η βασική αρχή είναι το «βέλτιστο συμφέρον του τέκνου», που αποτελεί κεντρικό άξονα της οικογενειακής νομοθεσίας, όπως αποτυπώνεται και σε διεθνείς συμβάσεις (π.χ. Σύμβαση του ΟΗΕ για τα Δικαιώματα του Παιδιού).

Τι προβλέπει ο Νόμος 4800/2021;

Ο Νόμος 4800/2021 εισήγαγε σημαντικές αλλαγές στον Αστικό Κώδικα όσον αφορά τη ρύθμιση της γονικής μέριμνας μετά το διαζύγιο ή τη διάσταση των γονέων. Πλέον, τίθεται ως «κανόνας» η από κοινού άσκηση της γονικής μέριμνας, εφόσον φυσικά δεν υπάρχουν σοβαροί λόγοι (όπως η βία ή η ακαταλληλότητα) που να εμποδίζουν τον έναν γονέα.

Βάσει της μεταρρύθμισης:

• Κοινή επιμέλεια: Θεωρείται ότι και οι δύο γονείς συνεχίζουν από κοινού την επιμέλεια του παιδιού. Αυτό συνεπάγεται ότι τα σημαντικά ζητήματα για τη ζωή του τέκνου αποφασίζονται από κοινού, ενώ για μικρότερα, καθημερινά θέματα αποφασίζει ο γονέας με τον οποίο διαμένει το παιδί σε συγκεκριμένη χρονική περίοδο.
• Εναλλασσόμενη διαμονή: Ο νόμος ενθαρρύνει τους γονείς να βρίσκουν μια ισορροπημένη κατανομή του χρόνου διαμονής του παιδιού, η οποία μπορεί να είναι περίπου ίση, αν οι συνθήκες το επιτρέπουν. Ωστόσο, αυτό δεν είναι πάντα εφικτό ή πρακτικό, και το δικαστήριο εξετάζει εξατομικευμένα κάθε περίπτωση.
• Καλύτερο συμφέρον του παιδιού: Είναι ο πρωταρχικός γνώμονας για τις αποφάσεις. Εφόσον οι γονείς διαφωνούν, το δικαστήριο καλείται να σταθμίσει παράγοντες όπως η ηλικία του παιδιού, η απόσταση μεταξύ των δύο κατοικιών, η διαθεσιμότητα και των δύο γονέων και, σε ορισμένες περιπτώσεις, την επιθυμία του ίδιου του παιδιού (ανάλογα με την ωριμότητά του).

Πώς ρυθμίζεται η διατροφή σε καθεστώς συνεπιμέλειας

Ένα συχνό ερώτημα που ανακύπτει είναι εάν σε περίπτωση συνεπιμέλειας οι γονείς απαλλάσσονται από την υποχρέωση διατροφής. Η απάντηση είναι ότι η υποχρέωση διατροφής υφίσταται ανεξάρτητα από το είδος της επιμέλειας. Η διατροφή είναι το μερίδιο του κάθε γονέα στα έξοδα και τις ανάγκες του παιδιού και υπολογίζεται με βάση:

• Τις ανάγκες του παιδιού: Περιλαμβάνουν σίτιση, ένδυση, εκπαίδευση, ιατρική περίθαλψη, εξωσχολικές δραστηριότητες και γενικότερα το επίπεδο διαβίωσης που είχε το παιδί πριν από τη λύση της έγγαμης συμβίωσης ή τη διάσταση των γονέων.
• Τις οικονομικές δυνατότητες του κάθε γονέα: Τα εισοδήματα, η περιουσιακή κατάσταση, οι δαπάνες για προσωπικά έξοδα και γενικά η πραγματική ικανότητα συνεισφοράς καθενός γονέα.
• Τον επιμερισμό του χρόνου διαμονής: Στη συνεπιμέλεια, όταν το παιδί διαμένει ίσο χρόνο και με τους δύο γονείς, πρακτικά ο κάθε γονέας αναλαμβάνει άμεσα μεγάλο μέρος των καθημερινών εξόδων. Ωστόσο, μπορεί να προκύψει ότι ο ένας γονέας έχει πολύ υψηλότερα έσοδα από τον άλλον ή ότι διατηρεί πιο ευνοϊκές συνθήκες διαβίωσης. Σε τέτοιες περιπτώσεις, συχνά επιδικάζεται ένα ποσό διατροφής προς εξισορρόπηση.

Οποιαδήποτε τυπική συμφωνία ή απόφαση δικαστηρίου θα πρέπει να έχει ξεκάθαρες ρυθμίσεις για το πώς επιμερίζονται οι δαπάνες. Δεν είναι λίγες οι φορές που οι γονείς συμφωνούν σε ένα σταθερό μηνιαίο ποσό, ενώ παράλληλα υπάρχει και επιμέρους κατανομή εξόδων (π.χ. για τα δίδακτρα, τις ιατρικές δαπάνες, τις δραστηριότητες του παιδιού κ.λπ.).

Πρακτικά ζητήματα και προκλήσεις

Παρότι ο νόμος έχει θέσει ως ιδεατή βάση την κοινή επιμέλεια, στην πράξη μπορεί να προκύψουν προκλήσεις:

• Συνεννόηση γονέων: Η συνεπιμέλεια απαιτεί υψηλό επίπεδο συνεργασίας και επικοινωνίας ανάμεσα στους γονείς. Αν υπάρχει ένταση, διαφωνίες ή προηγούμενα περιστατικά βίας, η κατάσταση μπορεί να δυσχεραίνει την εφαρμογή της συνεπιμέλειας.
• Εναλλαγή κατοικίας: Μπορεί να δημιουργήσει οργανωτικά ζητήματα στο παιδί, ιδιαίτερα όταν οι δύο γονείς μένουν μακριά ή όταν το παιδί παρακολουθεί σχολείο σε μία συγκεκριμένη περιοχή. Ο στόχος είναι να μη διαταράσσεται η καθημερινότητα και η ψυχολογική σταθερότητα του παιδιού.
• Οικονομική ανισότητα: Ακόμα και με συνεπιμέλεια, αν ένας γονέας έχει πολύ χαμηλότερο εισόδημα, η συνεισφορά του μπορεί να είναι δυσανάλογα μικρή, γεγονός που δημιουργεί εντάσεις ή πιέσεις στον άλλο γονέα. Γι’ αυτό η διατροφή παραμένει βασικός θεσμικός μηχανισμός για την αναλογική κάλυψη των αναγκών του παιδιού.

Η σημασία του διαλόγου και της νομικής καθοδήγησης

Η συνεπιμέλεια στη θεωρία προάγει τη διαρκή και ουσιαστική παρουσία και των δύο γονέων στη ζωή του παιδιού. Ωστόσο, η αποτελεσματική εφαρμογή της απαιτεί ένα ισορροπημένο πλαίσιο συνεργασίας και αμοιβαίου σεβασμού. Στη δικηγορική μας εταιρεία, διαθέτουμε πολυετή εμπειρία στο οικογενειακό δίκαιο και αναλαμβάνουμε να διασφαλίσουμε δίκαιους και διαφανείς όρους σε όλες τις πτυχές της συνεπιμέλειας και της γονικής μέριμνας, παρέχοντας πλήρη καθοδήγηση σε κάθε βήμα της διαδικασίας. Η εξειδίκευσή μας επιτρέπει να προτείνουμε λύσεις προσαρμοσμένες στις ιδιαίτερες ανάγκες κάθε οικογένειας, εξασφαλίζοντας ένα δίκαιο και λειτουργικό αποτέλεσμα.

Η παρουσία έμπειρων δικηγόρων με ειδίκευση στο οικογενειακό δίκαιο είναι καθοριστική, τόσο στη διαμόρφωση εξωδικαστικών συμφωνιών όσο και στην επίλυση νομικών διαφορών. Κάθε υπόθεση είναι μοναδική, και γι’ αυτό η εξατομικευμένη προσέγγιση αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο της επιτυχημένης εκπροσώπησης των πελατών μας.

Συμπερασματικά

Η επιτυχία της νομικής διαχείρισης κάθε υπόθεσης εξαρτάται από την εξατομικευμένη προσέγγιση, τη σωστή καθοδήγηση από έμπειρους νομικούς και την ευαισθησία στην αντιμετώπιση των ιδιαιτεροτήτων κάθε οικογένειας. Είτε πρόκειται για υποθέσεις συνεπιμέλειας είτε για εναλλακτικές ρυθμίσεις γονικής μέριμνας, η προτεραιότητα είναι να διασφαλιστούν τα συμφέροντα του εντολέα μας με τρόπο δίκαιο και νομικά τεκμηριωμένο. Σε κάθε περίπτωση, το κλειδί είναι η ορθή νομική στρατηγική που εξασφαλίζει σταθερότητα και σαφήνεια, προστατεύοντας τα δικαιώματα και τα συμφέροντα των εντολέων μας.

Ο ρόλος μας στη νομική σας υποστήριξη

Στην εταιρεία μας, διαθέτουμε πολυετή εμπειρία και εξειδίκευση στο οικογενειακό δίκαιο. Έχουμε χειριστεί πληθώρα υποθέσεων συνεπιμέλειας και διατροφής, παρέχοντας στους πελάτες μας νομικές λύσεις που προσαρμόζονται στις ιδιαίτερες ανάγκες και επιδιώξεις του εντολέα μας, εξασφαλίζοντας δίκαιες ρυθμίσεις που προστατεύουν τα δικαιώματά του και το συμφέρον του παιδιού του. Η ομάδα μας είναι εδώ για να σας καθοδηγήσει μέσα από τη νομική διαδικασία, να σας ενημερώσει για τα δικαιώματά σας και να σας βοηθήσει να επιτύχετε την καλύτερη δυνατή λύση για εσάς και το παιδί σας.

Εάν αναζητάτε αξιόπιστη νομική συμβουλή και έμπειρη εκπροσώπηση σε θέματα συνεπιμέλειας και διατροφής, μην διστάσετε να επικοινωνήσετε μαζί μας. Είμαστε εδώ για να σας προσφέρουμε την καλύτερη δυνατή υποστήριξη και να διασφαλίσουμε ότι η υπόθεσή σας θα έχει την προσοχή και τη φροντίδα που της αξίζει.